اثرات منفی گرانی بنزین بر تورم و اقتصاد ایران

به گزارش اقتصادی برتر،عباس قاری، اقتصاددان و پژوهشگر مسائل انرژی، افزایش قیمت بنزین در ایران تنها یک تغییر قیمتی ساده نیست؛ بلکه موجی از پیامدهای مستقیم و غیرمستقیم را در اقتصاد ایجاد می‌کند که در نهایت خود را در تورم عمومی و کاهش رفاه خانوارها نشان می‌دهد.قاری تأکید می‌کند که نخستین اثر افزایش قیمت بنزین، رشد هزینه‌های حمل‌ونقل است.

در اقتصادی که وابستگی شدیدی به جابه‌جایی کالا دارد، بالا رفتن هزینه سوخت بلافاصله در قیمت تمام‌شده محصولات منعکس می‌شود. از مواد غذایی گرفته تا کالاهای صنعتی، همه تحت تأثیر این افزایش قرار می‌گیرند.

به بیان او، این مسئله باعث ایجاد تورم فشار هزینه می‌شود؛ نوعی تورم که به دلیل افزایش هزینه تولید به سمت مصرف‌کننده منتقل می‌گردد.

او همچنین معتقد است که گرانی بنزین می‌تواند انتظارات تورمی را تشدید کند. در ایران، مردم تجربه‌های مکرری از رابطه افزایش قیمت سوخت و جهش تورمی داشته‌اند. همین انتظار روانی باعث می‌شود فروشندگان، تولیدکنندگان و حتی خدمات‌دهندگان پیش‌دستانه قیمت‌ها را بالا ببرند، حتی پیش از آنکه هزینه‌های واقعی افزایش یافته باشد.

این موضوع به گفتهٔ قاری، «تورم انتظاری» را تقویت و کنترل تورم را دشوارتر می‌کند.عباس قاری اضافه می‌کند که افزایش قیمت سوخت فشار بیشتری بر دهک‌های پایین وارد می‌کند. خانوارهایی که بخش بزرگی از درآمدشان را صرف حمل‌ونقل و کالاهای ضروری می‌کنند، بیشترین آسیب را می‌بینند.

او می‌گوید این موضوع به کاهش قدرت خرید، تعمیق فقر و نابرابری اقتصادی منجر می‌شود.از دیدگاه او، اثر منفی دیگر گرانی بنزین بر روی بخش تولید است. بسیاری از کارگاه‌ها، کارخانه‌ها و کسب‌وکارهای کوچک در شرایط فعلی با حاشیه سود بسیار کم فعالیت می‌کنند. افزایش هزینه‌های حمل‌ونقل و انرژی می‌تواند نقطه‌تعادل آن‌ها را بر هم بزند و حتی برخی را به تعطیلی سوق دهد.

این مسئله پیامدهایی مانند بیکاری و کاهش ظرفیت تولید ملی را در پی دارد.

قاری در پایان تأکید می‌کند که هرگونه اصلاح قیمت حامل‌های انرژی باید همراه با برنامه حمایتی شفاف، تقویت حمل‌ونقل عمومی، بهبود بهره‌وری انرژی و کنترل انتظارات تورمی باشد. در غیر این صورت، گرانی بنزین نه‌تنها کمکی به بهبود ساختار اقتصادی نمی‌کند، بلکه خود عامل تشدیدکننده مشکلات موجود خواهد شد.