آینده فولاد مبارکه روشن است

در آستانه فرارسیدن ۲۳ دی‌ماه سالروز افتتاح شرکت فولاد مبارکه برخی دست‌اندرکاران فرایند ساخت این کارخانه و مدیران سایر صنایع فولادی کشور در مصاحبه با خبرنگار ایراسین، این روز خجسته را تبریک گفتند و دراین‌باره چنین گفتند:

بهرام سبحانی مدیرعامل اسبق فولاد مبارکه و رئیس انجمن تولیدکنندگان فولاد ایران: آینده فولاد مبارکه روشن است
۲۳ دی‌ماه، سی‌امین سالگرد تأسیس فولاد مبارکه را به کارکنان آن تبریک می‌گویم. آنچه در زمان ساخت و راه‌اندازی این شرکت مطرح شد، یعنی احداث یک کارخانه ۲٫۵ میلیون تنی، با واقعیتی که امروز رخ داده است اصلاً قابل قیاس نیست. کارخانه‌ای که در دهه ۶۰ احداث و در دهه ۷۰ راه‌اندازی شد نطفۀ صنعتی شد که امروز به نام فولاد مبارکه می‌شناسیم. امروز پراکندگی فولاد مبارکه به وسعت کل کشور است. از نگاه مهندسی کارخانه، فولاد مبارکه از چند بُعد قابل بررسی است. یکی بُعد اقتصادی که این مجموعه با سرمایه‌گذاری در جای‌جای کشور، تعداد زیادی اشتغال مستقیم و غیرمستقیم ایجاد کرده و از محل این فرصت‌های شغلی، از معدن تا تولید محصول نهایی، ثروت تولید می‌شود و این امر در تولید ناخالص کشور نقش مؤثری دارد. این بُعد مستقیم قضیه است. به‌طور غیرمستقیم نیز با شکل‌گیری این صنعت بسیاری از صنایع دیگر در بالا و پایین‌دست شکل می‌گیرند و این اشتغال‌زایی و تولید ثروت، از تولید مواد اولیه و انواع نسوزها گرفته تا انواع تجهیزات و اقلام خدماتی، هر روز ابعاد تازه‌تری به خود گرفته است.

در معدن برای تولید ۱۰ میلیون تن فولاد باید ۳۰ میلیون تن سنگ‌آهن استخراج شود تا ۱۵ میلیون تن کنسانتره به دست آید. به این ترتیب حجم زیادی از نیروی کار و ماشین‌آلات و تجهیزات در معدن و سایر بخش‌ها فعال می‌شوند. از دل این صنعت صنایع لوازم‌خانگی، لوله و پروفیل، خودروسازی، ماشین‌سازی و… زاده می‌شود. صنایعی که اگر فولاد مبارکه نبود، شاید هرگز در شرایط تحریم شکل نمی‌گرفتند یا وضعیت دیگری داشتند. پس در پرتو شکل‌گیری فولاد مبارکه است که صنایع پایین‌دستی هم شکل گرفته‌اند و توسعه پیدا کرده‌اند. در حوزه اشتغال‌زایی به ازای یک شغل مستقیم در صنعت فولاد حدود ۲۰ تا ۲۵ فرصت شغلی غیرمستقیم ایجاد می‌شود. در صنعت حمل‌ونقل نیز تحولات و اشتغال بسیار زیادی ایجاد شده است. فولاد مبارکه از بدو تأسیس با ظرفیت ۲٫۴ میلیون تن شروع کرد و امروز بزرگ‌ترین صنعت خاورمیانه و شمال آفریقا شده است و همچنان به توسعه خود ادامه می‌دهد. شاید امروز برای فولاد مبارکه مقرون‌به‌صرفه باشد که بخشی از خطوط تولید خود را به بیرون از کشور و جایی که برایش ارزش‌افزوده و بازار وجود داشته باشد، منتقل کند و همچنان با موفقیت پیش رود.

آینده فولاد مبارکه روشن است؛ فولاد مبارکه به جایی رسیده که محصولاتش شهرت جهانی دارد و این شهرت جهانی یعنی فولاد مبارکۀ ۱۰ میلیون تنی به بازار ۲ میلیارد تنی جهانی وصل است و این بزرگ‌ترین توفیقی است که برای کشور ایجاد شده است.

دکتر بهمن آرمان از مدیران دوران ساخت فولاد مبارکه: با فروش نفت، تکنولوژی خریداری شد
به‌یقین می‌توان گفت فولاد مبارکه بزرگ‌ترین سرمایه‌گذاری صنعتی تاریخ ایران است. ظرفیت اولیه‌ای که ایتالیایی‌ها اعلام کرده بودند ۲٫۴ میلیون تن فولاد مذاب و در ادامه تبدیل این میزان به ورق گرم و سرد بود. خطوط گالوانیزه و قلع‌اندود نیز که در طراحی کارخانه دیده شده بود تحقق پیدا کرد. در شرایط جنگ این مجموعه ساخته شد و درواقع با فروش نفت، تکنولوژی آن خریداری شد. کمتر کسی باور داشت که در چنین مکانی که فقط چند کانکس وجود داشت و حتی وسیله گرمایشی موردنیاز را با خودمان به این منطقه می‌آوردیم، بزرگ‌ترین کارخانه فولادسازی خاورمیانه ریشه‌دار شود. بسیاری از کارخانه‌های کشور قبل از فولاد مبارکه بنا نهاده شده‌اند، اما هیچ‌گاه به‌اندازه فولاد مبارکه رشد نکردند و اثرگذار نبوده‌اند.فولاد مبارکه نقطه عطفی در تاریخِ صنعتی شدن ایران است. در بخش‌های مختلف، شکل‌گیری و توسعه سایر صنایع، تولید بسیاری از ورق‌های موردنیاز صنایع انتقال نفت و گاز ازجمله خط انتقال نفت و گاز گوره به جاسک، صنایع خودروسازی و پروفیل و… همه و همه از برکات این صنعت مولد است. اگر فولاد مبارکه نبود، حتی اگر تحریم هم نبودیم، بودجه‌ عظیمی برای واردات ورق موردنیاز صنایع کشور باید صرف می‌شد. به‌واسطه شُغلم از کره جنوبی تا ولز انگلستان، کارخانه‌های فولادسازی زیادی را دیده‌ام، ولی کارخانه‌ای به این عظمت که زنجیره تولید در آن زیر یک سقف قرار گرفته باشد، شاید به‌ندرت وجود داشته باشد یا اصلاً نباشد و این ویژگی شاخص فولاد مبارکه است. به گواه برخی آمار حدود ۳۱ نفر در فرایند ساخت فولاد مبارکه جان خود را از دست داده‌اند، ولی فکر می‌کنم کسانی که زنده ماندند توانستند دینشان را به آن‌ها ادا کنند.