دولت و مجلس همه فشارهای ناشی از مشکلات اقتصادی و کمبود بودجه را روی پتروشیمی‌ها جبران می‌کنند

به گزارش اقتصادی برتر-احمد معروفخانی ، درباره اوضاع تولید و توسعه پتروشیمی در ایران با بیان اینکه این صنعت در کشور ما شرایط چندان خوبی ندارد، اظهار کرد: دولت و مجلس همه فشارهای ناشی از مشکلات اقتصادی و کمبود بودجه را روی پتروشیمی‌ها جبران می‌کنند. البته طبیعی هم بوده، چرا‌که سهم پتروشیمی از کیک اقتصادی کشور عمده است و با وجود اهمیت پتروشیمی هر روز یک مشکل عدیده‌ای را در این صنعت شاهدیم.
وی افزود: در سنوات اخیر دیده‌ایم که قیمت خوراک گاز و یوتیلیتی‌ها و عوارض همواره بالا رفته، اکنون هم در بودجه ۱۴۰۳، ۹ درصد ارزش‌افزوده را که باید عودت داده می‌شد به ۱۰ درصد رسانده و حتی به عنوان قیمت تمام‌شده تعیین کرده‌اند؛ یعنی قرار نیست به تولیدکننده بازگردانده شود به این معنا که ۱۰ درصد هزینه به سبد صنعت پتروشیمی اضافه می‌کنند، لذا صنعت پتروشیمی روز به روز توجیه اقتصادی خود را از دست می‌دهد.
رییس هیات‌مدیره اتحادیه صادرکنندگان فرآورده‌های نفت، گاز و پتروشیمی گفت: از سوی دیگر با توجه به عدم تنظیم‌گری صحیح وزارت نفت تعداد خیلی زیادی پتروشیمی خوراک ‌مایع داریم که اینها با سرمایه‌گذاری چندصد میلیون دلاری ساخته شده‌اند، اما نمی‌توانند از خوراک به‌طور کامل بهره‌مند شوند، به‌طوری که اکنون پتروشیمی شازند، ایلام، امیرکبیر، بوعلی و نوری کمبود خوراک دارند، در صورتی که در تمامی آنها سرمایه‌گذاری شده و ظرفیت‌های خوبی ایجاد شده است.
وضعیت نامطلوب سرمایه‌گذاری
رییس هیات‌مدیره اتحادیه صادرکنندگان فرآورده‌های نفت، گاز و پتروشیمی می‌گوید: اکنون برای توسعه زنجیره تولید پتروشیمی نیاز به سرمایه‌گذاری‌های جدیدی داریم، اما وضعیت سرمایه‌گذاری خوب نیست، زیرا هدفگذاری صحیح نیست و میزان سرمایه به بخش توسعه این صنعت بسیار کم است. از طرف دیگر شرایط برای ورود سرمایه‌گذار بخش خصوصی واقعی هم مهیا نیست، زیرا روش سرمایه‌گذاری به‌درستی اجرا نمی‌شود. مثلا همه توان خود را برای تزریق به یک پتروشیمی خاصی گذاشته‌اند که توجیه ندارد، حال آنکه اگر روی زنجیره‌های دیگر سرمایه‌گذاری می‌کردند موجه‌تر بود.
معروفخانی تاکید کرد: مسائل و مشکلاتی که دولت روز‌به‌روز برای پتروشیمی ایجاد می‌کند؛ از جمله عوارض غلطی که در بودجه ۱۴۰۳ گنجانده شده، عدم سرمایه‌گذاری جدید و عدم تنظیم‌گری صحیح توسط متولیان امر منجر به این شده که آینده خوبی را برای صنعت پتروشیمی کشور نمی‌توان پیش‌بینی کرد، حال آنکه پتروشیمی کشوری مانند عربستان که با تکنولوژی خاصی جلو می‌رود، با برنامه‌ریزی ایران در این صنعت قابل مقایسه نیست.
وی با بیان اینکه برنامه‌های پتروشیمی در ایران منجر به از دست رفتن بازارهای این محصولات شده است، افزود: هزینه‌هایی که به این صنعت تحمیل شده منجر به آن شده که روی قیمت تمام‌شده، مزیت رقابتی و قیمت کالای ما اثر بگذارد و باعث می‌شود به مرور بازارهای‌مان را از دست بدهیم و نتیجه‌اش این است که محصول عربستانی با قیمت پایین‌تری جایگزین می‌شود.
رییس هیات‌مدیره اتحادیه صادرکنندگان فرآورده‌های نفت، گاز و پتروشیمی خاطرنشان کرد: در هیچ مقطع زمانی از بدو تاسیس صنعت پتروشیمی تا به امروز تنظیم‌گری و هدفگذاری صحیح نداشتیم، در هر مقطعی روی یک محصول مثلا متانول مترکز کرده و سرمایه‌گذاری‌ها را فقط به این حوزه معطوف کرده‌ایم و امروز در داخل کشور از متانول اشباع شده‌ایم. در صورتی که اگر همین سرمایه‌گذاری را به سمت زنجیره پلیمیری و پلی‌اتیلن سنگین و گریدهای خاص می‌بردیم و با هدفگذاری صحیح و زنجیره سرمایه و حمایت را به این بخش هدایت می‌کردیم، اکنون اوضاع بهتری داشتیم، اما متاسفانه در هیچ مقطعی هدفگذاری و تنظیم‌گری درستی نداشتیم.به گفته وی، تصمیمات اشتباه از جمله عوارض‌ها، روز‌به‌روز جذابیت را از این صنعت می‌گیرد و به جای اینکه مشوق‌های صادراتی وضع کنیم، تهدید و تنبیه هم می‌کنیم. ۹ درصد ارزش‌افزوده را به ۱۰ درصد رسانده و بنا نداریم به تولیدکننده برگردانیم و روی بهای تمام‌شده هم محاسبه می‌کنیم، قیمت خوراک و یوتیلیتی هم که پایدار نیست و هر ۳ یا ۶ ماه یک بار با حکم دادگاه و دیوان یا هر مرجع دیگری تغییر می‌کند، مساله تعهد ارزی و سیاست‌های غلطی که برای تعهد ارزی و تعیین نرخ خوراک و نرخ بازگشت ارز وضع می‌کنیم نیز همه اینها جذابیت حضور در این صنعت را می‌گیرد، در این شرایط چه امیدی باید برای توسعه این صنعت داشت.